Gedurende een sollicitatieproces besluiten onbekenden, op basis van wat documenten en een paar ontmoetingen, om voortaan zo’n 40 uur per week deel van elkaars leven uit te gaan maken. Ineens zijn er gezamenlijke doelen en deel je gedurende het merendeel van je wakende uren een ruimte en de koffie. Een beetje zoals na twee dates gaan samenwonen. Op basis waarvan besluiten we elkaar daar voldoende voor te vertrouwen?
Op zoek naar wetenschappelijke onderbouwing van waarom we wel of niet betrouwbaar overkomen, trok een onverwachte factor mijn aandacht: schuttingtaal draagt bij – in positieve zin – aan een beeld van oprechtheid.
Inmiddels behoorlijk afdwalend van de oorspronkelijke vraagstelling ontdekte ik meer verrassende eigenschappen van onfatsoenlijk taalgebruik:
- Verbaal geweld kan dienen als uitlaatklep, zodat het niet tot fysiek geweld komt
- Niet op je tanden bijten zorgt voor opluchting bij stress en pijn
- Met een “F-word” hier en daar kun je nadruk leggen in een betoog, het geeft bovendien een beeld van emotionele betrokkenheid
- Op het podium trekken goed geplaatste krachttermen de aandacht en dragen ze bij aan vermaak (vraag maar aan Youp)
Als we iemand flink horen schelden, ervaren we dit als authentiek en ongefilterd; het is in ieder geval geen weloverwogen, glad verkooppraatje. Om iets anders dan de waarheid te vertellen moeten we nét iets meer nadenken, waarbij we dan gelijk wat meer aandacht besteden aan de woordkeus. Dit komt onder andere naar voren uit onderzoek naar interviews met verdachten; verdachten die later onschuldig blijken vloeken en tieren meer dan de schuldigen.
Onderzoekers van de Universiteit Maastricht wilden gebruik maken van grote hoeveelheden data uit echte sociale interacties, ze lieten daarvoor hun analyses los op Facebook. Ze zochten naar vloeken en scheldwoorden en aanwijzingen dat niet de waarheid verteld werd. Conclusie: een positief verband tussen eerlijkheid en het gebruik van schuttingtaal. De Facebook informatie is daarnaast ook nog gecombineerd met beschikbare informatie over integriteit per staat in de VS. De regio’s die meer schelden blijken ook als meer integer bekend te staan.
De aangetoonde samenhang is natuurlijk nog niet hetzelfde als een causaal verband; het is niet gezegd dat betrouwbaarheid de oorzaak is van meer schelden. Andersom wordt iemand ook niet per definitie eerlijker van meer vloeken. Wél kan wat losser taalgebruik dus eerlijker en authentieker overkomen dan een verhaal waarin ieder woord merkbaar zorgvuldig gekozen is.
Vloekend en scheldend het sollicitatiegesprek in dan maar? “F*ck, ik wil die baan!!”? Toch even mee uitkijken. Ondanks alle positieve effecten en eigenschappen, worden er ook minder flatteuze eigenschappen toegeschreven aan degenen die veel platte taal uitslaan. Kans bestaat ook dat je potentiële nieuwe collega’s wel een uurtje naar een schelde cabaretier willen kijken, maar er niet 40 uur per week naast willen zitten.
Referenties
Het Facebook onderzoek: Feldman, G., Lian, H., Kosinski, M., & Stillwell, D. 2017 Frankly, we do give a damn: The relationship between profanity and honesty. Social Psychological and Personality Science.
Voor wetenschappelijke artikelen over dit thema zie o.a. het werk van Dr. Timothy Jay, Professor in Psychologie voor MCLA.
